Mouroun-blu
Lysimachia foemina
Primulaceae
Autre noum : Erbo-di-canàri.
Noms en français : Mouron bleu, Mouron femelle.
Descripcioun :Lou mouroun-blu es uno poulido pichoto planto d'ermas e de champ que rebalo au sòu. Li fueio soun óupousado, li flour, bluio, soun pourtado pèr de long e prim pecou que parton à la baso di fueio. Fau saupre qu'iston de mouroun-rouge, Lysimachia arvensis, que fan peréu de flour bluio, mai aquéli se destrìo qu'an proun de péu glandulous (> 30) en massugo au bout de si petalo (regarda emé uno lùpi). Coumpara emé lou mouroun-rouge.
Usanço :Lou mouroun-blu èi couneigu pèr pousqué empouisouna d'ùni bèsti coume li lapin.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Lysimachia
Famiho : Primulaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Ribiero
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Lysimachia foemina (Mill.) U.Manns & Anderb., 2009
(= Lysimachia arvensis subsp. caerulea )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753